Momogunology Research Centre

SEJARAH

Sabah diambil alih oleh Syarikat Berpiagam Borneo Utara British (British North Borneo Chartered Company) pada 1881 dan menjadi sebuah negeri naungan Empayar British pada 1888. Walaubagaimanapun hal ehwal dalam negeri masih diselaraskan oleh Syarikat. Pemerintahan Syarikat tamat pada 1946 dan ia menjadi tanah jajahan Borneo Utara sehingga merdeka pada 31 August 1963. Negeri-negeri Semenganjung Malaysia, Sabah, Sarawak, dan Singapura menyatukan Malaysia pada 16 September 1963.

Ibu negeri Sabah ialah Kota Kinabalu, yang terletak di Residensi Pantai Barat Sabah. Semasa zaman penjajahan British, Kota Kinabalu dikenali sebagai Jesselton.

GEOGRAFI
Sabah terdiri daripada 6 daerah pentadbiran atau Bahagian, yang dahulu dikenali sebagai "Residensi" iaitu:

Bandar-bandar utama di Sabah adalah Kota Kinabalu (ibu negeri), Keningau, Papar, Sipitang, Tuaran, Penampang, Semporna, Lahad Datu, Sandakan dan Tawau.

Penduduk Sabah terdiri daripada masyarakat berbilang kaum, di mana kumpulan etnik terbesar adalah kaum Kadazandusun (satu pertiga) dan diikuti oleh Cina, Melayu, dan kaum-kaum minoriti lain.

Source: Sumber Wikipedia

LANGUAGES IN SABAH

Kadazan/Dusun group is the largest indigeneous group in Sabah who are a collectivity of ethnic groups speaking similar languages and dialects as well as having similarities in culture and traditional beliefs. There are 54 languages in Sabah (North Borneo) and more than 80 dialects which are classified under Astronesian, Malayo-Polynesian, Western Malayo-Polynesian, etc.

1. Abai Sungai
2. Bajau West Coast
3. Banjar
4. Baukan
5. Bisaya, Sabah
6. Bonggi
7. Brunei
8. Bugis
9. Chavanaco
10.Dumpas
11.Dusun Central
12.Dusun Sugut
13.Dusun Tambunan
14.Dusun Tempasuk
15.Gana
16.Ida'an
17.Ilanun
18.Javanese
19.Kadazan, Coastal
20.Kadazan Klias River

21.Kadazan Labuk Kinabatangan
22.Kalabakan
23.Keningau Murut
24.Kimaragang
25.Kinabatangan Upper
26.Kota Marudu Talantang
27.Kota Marudu Tinagas
28.Kuijau
29.Lobu, Lanas
30.Lobu, Tompias
31.Lotud
32.Malay Cocos Is.
33.Malay, Sabah
34.Mapun
35. Minokok
36. Molbog

37. Paluan
38. Papar
39. Rungus
40. Sama, Balangingi
41. Sama, Central
42. Sama, Southern
43. Selungai Murut
44. Sembakung Murut
45. Seludung Murut
46. Tagal Murut
47. Tatana
48. Tausug
49. Tebilung
50. Tidong
51. Timugon Murut
52. Tombonuwo
53. Wolio
54. Yakan

Source: Ethnologue Report for Malaysia (Sabah)
Source: Geopolder

Ekonomi dan Budaya
Lihat Ekonomi Sabah dan Budaya di Sabah

Pada 1970, Sabah merupakan negeri yang kedua terkaya di Malaysia, dengan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) per kapita di belakang Selangor (termasuk Kuala Lumpur). Walaupun ia kaya dengan sumber semula jadi, kini Sabah adalah negeri yang termiskin di kalangan negeri-negeri Malaysia. Pendapatan puratanya pada sekarang adalah di kalangan negeri Malaysia yang paling rendah, sedangkan kos sara hidupnya lebih tinggi daripada Semenanjung Malaysia.

Pada 2000, kadar pengangguran Sabah ialah 5.6 peratus, yakni yang tertinggi di Malaysia dan merupakan dua kali ganda purata nasional sebanyak 3.1 peratus. Tahap kemiskinannya sebanyak 16 peratus merupakan tahap yang tertinggi di Malaysia, yakni lebih daripada tiga kali purata nasional. Sebahagian daripada masalahnya ialah pembahagian kekayaan yang tidak saksama di antara kerajaan negeri dan kerajaan pusat. Kerajaan pusat mengambil 95% daripada pendapatan negeri Sabah dan meninggalkan cuma 5% untuk keperluan tempatan.

Source: Sumber Wikipedia

Click Banner to join - Momogunology club